Kiedy seks boli. Poznaj objawy, przyczyny i sposoby leczenia dyspareunii

Seks to niewątpliwie jedna z najprzyjemniejszych aktywności, jaką można sobie wyobrazić. Cóż jest bardziej podniecającego i burzącego krew w żyłach od dobrego seksu? To właśnie seks buduje bliskość, zaufanie, akceptację i otwartość w związku. Seks jest przyjemny, relaksujący, uwalniający napięcie. Seks nie boli. Nie bez przyczyny pojawiło się tutaj to zdanie, bo choć seks i ból nie idą ze sobą w parze, to niestety dość często zdarza się, że seks jednak boli. Ta najprzyjemniejsza część naszej seksualności bywa zakłócana przez ból, uniemożliwiający odbycie stosunku i czerpanie z niego radości. Dlaczego seks boli? Czym jest dyspareunia? Jak poradzić sobie z bolesnymi stosunkami? Podpowiadamy.

Seks nie powinien boleć. Chyba że tego chcesz

Z definicji seks jest przyjemny i nie powinien boleć. Jednak seks i ból zaskakująco często występują razem. Dla jasności podkreślamy: seks nie powinien boleć, chyba że tego chcesz. Wiele osób lubi zabawy erotyczne na pograniczu przyjemności i bólu. Dawanie mocnych klapsów, zaciski na sutkach, krępowanie ciała lub zabawy w stylu BDSM bolą, ale takie jest ich założenie i osoby biorące udział w tego typu aktywnościach świadomie się na to godzą. Natomiast ból utrudniający odbycie stosunku nie jest naturalny i wymaga interwencji. Każda dolegliwość bólowa w organizmie ma swoją przyczynę, a utrzymujący się lub nawracający ból podczas współżycia może nie tylko powodować kolejne dysfunkcje, ale także negatywnie wpływać na relacje w związku. Kiedy seks boli, czas działać.

Co to jest dyspareunia? Objawy i rodzaje dyspareunii

Dyspareunia to odczuwanie bólu o różnym natężeniu podczas stosunku płciowego. Bywa wynikiem innych problemów zdrowotnych i ze względu na różnorodne objawy trudno zdiagnozować jej przyczynę. Ból towarzyszący dyspareunii może koncentrować się w przedsionku pochwy (mówimy wtedy o dyspareunii płytkiej), głębiej we wnętrzu pochwy (dyspareunia głęboka) lub obejmować całą pochwę (dyspareunia uogólniona). Dyspareunia może wystąpić już przy pierwszym kontakcie seksualnym lub w dowolnym momencie życia seksualnego, nazywamy je wtedy dyspareunią pierwotną i wtórną. Rozróżniamy także dyspareunię sporadyczną i ciągłą. Pierwsza charakteryzuje się odczuwaniem bólu jedynie w konkretnych pozycjach seksualnych, druga odczuwaniem bólu za każdym razem, niezależnie od pozycji.

Dyspareunia a pochwica i wulwodynia

Dyspareunia to nie jedyna dysfunkcja objawiająca się bólem podczas stosunku, dlatego warto umieć ją odróżnić od innych tego typu przypadłości, np. pochwicy i wulwodyni. Tym, co odróżnia pochwicę od dyspareunii, jest duży lęk przed bólem oraz występowanie silnego, niezależnego od woli skurczu mięśni pochwy, który uniemożliwia odbycie stosunku. W przypadku dyspareunii penetracja jest możliwa, ale seks jest dla kobiety bolesny. Dodatkowo kobiety cierpiące na pochwicę zdecydowanie częściej unikają nawet podstawowych badań ginekologicznych z obawy przed bólem. Natomiast wulwodynia to występowanie chronicznego bólu sromu, krocza lub odbytu przy znikomych lub wręcz żadnych oznakach zmian chorobowych, którego źródło nie zostało znalezione. Możliwymi przyczynami wulwodyni są uszkodzenia nerwów, nadmierna gęstość zakończeń nerwowych skutkująca nadwrażliwością oraz czynniki genetyczne.

Przyczyny występowania dyspareunii

Przyczyny dyspareunii mogą być różnorodne, zależne od lokalizacji, charakteru oraz momentu występowania bólu. Najprościej podzielić je na te natury fizjologicznej i psychologicznej.

• Fizjologiczne przyczyny dyspareunii:

• infekcje i stany zapalne pochwy i sromu;
• endometrioza;
• nadżerki, torbiele, mięśniaki;
• zaburzenia hormonalne i suchość pochwy np. podczas menopauzy;
• problemy neurologiczne, dermatologiczne, urologiczne;
• nowotwory narządów płciowych i stan po chemioterapii lub radioterapii;
• powikłania po zabiegach chirurgicznych w obrębie układu rozrodczego;
• nieprawidłowości w budowie narządów płciowych.

• Psychologiczne przyczyny dyspareunii:

• urazy psychiczne związane z nadużyciami i przemocą seksualną;
• złe wspomnienia związane z inicjacją lub wcześniejszą aktywnością seksualną;
• stres, obawy przed bólem i nieplanowaną ciążą;
• zaburzenia psychiczne;
• negatywne przekonania na temat seksualności;
• obniżone poczucie własnej wartości, kompleksy, zaburzenia osobowości;
• konflikty, kryzysy w relacji partnerskiej, brak bliskości emocjonalnej.

Diagnostyka dyspareunii, czyli co robić, kiedy seks boli

Kiedy seks jest bolesny, trzeba poszukać przyczyny. Jedynie dobra diagnostyka pozwoli ją wyeliminować i wrócić do satysfakcjonującego życia erotycznego. Jak sprawdzić, czy ból podczas seksu to dyspareunia? Z uwagi na mnogość możliwych przyczyn występowania bólu diagnostyka dyspareunii powinna być przeprowadzana według potrzeby u kilku specjalistów, m.in. ginekologa, seksuologa, psychologa, psychiatry, fizjoterapeuty. Najlepiej zacząć od ginekologa, a potem w miarę pogłębiania diagnostyki kierować się do konkretnych lekarzy. Ginekolog przeprowadza niezbędne badania oraz dokładny wywiad. Badanie ginekologiczne pozwala ocenić stan narządów płciowych, wykryć ewentualne infekcje, stany zapalne i inne nieprawidłowości. Podczas wywiadu lekarz może zapytać o przebyte choroby, przyjmowane leki, nałogi, poprzednie związki partnerskie oraz doświadczenia i przekonania związane ze sferą seksualną. To konieczne, by móc stwierdzić realną przyczynę odczuwania bólu podczas seksu. Mogą być także potrzebne dodatkowe badania lub konsultacje u innych specjalistów.

Leczenie dyspareunii przywróci radość z seksu

Kiedy seks boli, życie erotyczne zamiera. Kiedy seks boli, pojawiają się nieporozumienia, poczucie winy i unikanie zbliżeń. To zupełnie normalne. Dyspareunia wpływa negatywnie na jakość relacji międzyludzkich i temperaturę w związku. Trudno mieć udany seks, kiedy każde zbliżenie boli. Kobiety czują się przez to nieatrakcyjne i unikają zbliżeń, a mężczyźni mogą mieć poczucie winy, że sprawiają partnerce ból. Aby nie wpaść w to błędne koło, należy szukać przyczyn i nie bagatelizować problemu. Dyspareunię można skutecznie leczyć! W zależności od jej przyczyny stosuje się różne metody leczenia.

Leczenie farmakologiczne. Leki przeciwbólowe, leki hormonalne lub leki zwalczające infekcje.

Fizjoterapia lub fizjoterapia uroginekologiczna. Ćwiczenia, techniki relaksacyjne oraz ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy w znacznym stopniu poprawiają jakość życia, nie tylko seksualnego.

Psychoterapia. W zależności od potrzeby: terapia indywidualna lub w parze pomaga eliminować emocjonalne i psychologiczne przyczyny dyspareunii.

Lubrykanty. Przeciwdziałają nadmiernej suchości pochwy i przywracają komfort stosunku.

Edukacja seksualna. Tak ważna, a wciąż tak mało popularna i pomijana. Tymczasem znajomość własnego ciała i technik seksualnych może pomóc uniknąć bólu podczas stosunku.

Dyspareunia u mężczyzn

Rzadko się o tym mówi, ale tak, dyspareunia może występować także u mężczyzn. Jest to zdecydowanie rzadsze zjawisko, ale nie można go bagatelizować. Ból podczas stosunku u mężczyzn może być zlokalizowany w samym penisie, jądrach, kroczu lub odczuwany głęboko w miednicy. Możliwymi przyczynami są stany zapalne w obrębie narządów płciowych, wady budowy, stulejka, czyli zwężenie ujścia napletka lub zbyt krótkie wędzidełko łączące napletek z żołędzią prącia. Wszystko to zdecydowanie utrudnia, a czasem wręcz uniemożliwia odbycie stosunku. Dyspareunia u mężczyzn wpływa mocno na poczucie własnej wartości i męskości. Brak możliwości uprawiania seksu i zaspokajania swojej partnerki to wielki cios w męskie ego. Ważne jest w tym wypadku zachowanie partnerki, jej wyrozumiałość i wspólne szukanie przyczyny problemu.

Dyspareunia to nie powód do wstydu

Powtórzmy raz jeszcze: seks nie powinien boleć. Zmuszanie się do współżycia, kiedy seks boli i bagatelizowanie problemu bolesnych stosunków to duży błąd. Ból przy współżyciu nie jest naturalną sprawą i nie jest powodem do wstydu! Konieczne jest znalezienie przyczyny, by móc znów cieszyć się seksem. Nie warto czekać, aż problem sam się rozwiąże, bo tak się nie stanie. Nieleczona dyspareunia może potęgować objawy i prowadzić do kolejnych dysfunkcji, a tego nikt nie chce. Im szybciej znajdziesz przyczynę, tym szybciej wrócisz do satysfakcjonującego życia erotycznego i znów będziesz czerpać przyjemność z seksu.

Akademia Par L’amour

Wiedza z zakresu edukacji seksualnej może poprawić jakość Twojego życia erotycznego. Akademia Par L’amour, to nasz regularny cykl, który możesz śledzić co poniedziałek wieczorem na naszym Instagramie @parlamour_warsaw. Rozwinięcie gorących tematów znajdziesz na blogu par l’amour, gdzie publikujemy treści blokowane przez Instagram a także dużo merytorycznej wiedzy, konsultowanej z najlepszymi lekarzami.